Rodzaje próchnicy i charakterystyczne objawy

Próchnica jest chorobą, w wyniku której każdy z nas przynajmniej raz zmuszony był do wizyty w gabinecie stomatologicznym. Może objawiać się bólem, nadwrażliwością czy halitozą. Większość z nas próchnicę kojarzy z – kolokwialnie mówiąc – czarną dziurą w zębie. Prawda jest taka, że to, w jaki sposób manifestuje się ona w obrębie zęba, zależy przede wszystkim od jej rodzaju – a jest ich całkiem sporo!

Rodzaje próchnicy

Możemy wyróżnić kilka rodzajów próchnicy. Podstawowe podziały obejmują jej lokalizację, zaawansowanie, przebieg oraz charakter.

Podział próchnicy ze względu na umiejscowienie:

• próchnicę bruzd i dołków,
• próchnicę powierzchni gładkich.

Podział próchnicy ze względu na zaawansowanie:

• próchnicę początkową,
• próchnicę powierzchowną,
• próchnicę średnią,
• próchnicę głęboką.

Podział próchnicy ze względu na przebieg :

• próchnica ostra (tzw. wilgotna),
• próchnica przewlekła (tzw. sucha),
• próchnica zatrzymana.

Podział próchnicy ze względu na jej obraz kliniczny:

• próchnica wtórna,
• próchnica nietypowa,
• próchnica ukryta,
• próchnica kwitnąca,
• próchnica okrężna,
• próchnica wczesnego dzieciństwa,
• próchnica korzenia.

Próchnica międzyzębowa

Próchnica międzyzębowa dotyczy ubytków zlokalizowanych na stycznych powierzchniach zębów. Jest ona bardzo powszechna, a jednocześnie dość trudna do diagnostyki. Miejsca te są swojego rodzaju zakamarkami, w których to bardzo często tkwią pozostałości pokarmowe lub pokłady nieusuniętej płytki nazębnej. Z racji tego, że obszar ten nie jest widoczny gołym okiem, często nie zdajemy sobie sprawy z bytujących tam siedlisk bakterii.

Bardzo istotne jest podnoszenie wiedzy na temat istoty dbania o higienę tych przestrzeni. Codziennie stosowanie nici dentystycznej oraz irygatora, daje możliwość usunięcia płytki z miejsc, które są niedostępne dla włosia szczoteczki. Warto zwrócić uwagę, czy podczas przesuwania nitki między określonymi przestrzeniami międzyzębowymi, ulega ona postrzępieniu – jeśli zauważymy, że tak właśnie jest, powinniśmy niezwłocznie zgłosić się do gabinetu dentystycznego. Może to być oznaką, że w danej przestrzeni rozwija się próchnica.

Próchnica w okresie ciąży oraz próchnica butelkowa

Ciąża jest szczególnym stanem w życiu każdej kobiety. Zmienia się całe nasze ciało, zachodzą w nim zmiany hormonalne oraz fizjologiczne, które swoim zasięgiem obejmują również jamę ustną.

Bez wątpienia, okres ten jest szczególnie obciążający dla zdrowia naszych zębów.

Zwiększony apetyt powoduje, że dostarczamy do organizmu znacznie większe porcje pożywienia, których elementem jest także cukier. Warto pamiętać, że jest on szczególnie istotny w rozwoju próchnicy. Zwróćmy uwagę, czy ilość spożywanych przez nas słodkości nie wykracza poza przyjęte normy. Starajmy się zastępować je świeżymi owocami. Unikajmy podjadania słodkości. Pamiętajmy o szczotkowaniu zębów co najmniej 2 razy dziennie, a najlepiej po każdym posiłku – szczególnie tym słodkim!

Na ryzyko rozwoju próchnicy u ciężarnych wpływa także obecność dolegliwości, takich jak refluks żołądkowy czy uporczywe wymioty. W sytuacji, gdy zmagamy się z tego typu przypadłościami, nasza jama ustna narażona jest na nadmierną obecność kwasów, które powodują spadek panującego w niej pH. Takie środowisko w połączeniu ze wspomnianą wcześniej zwiększoną ilością dostarczanych cukrów stanowi istny raj dla rozwoju procesu próchnicowego. Dlatego w przypadku kobiet ciężarnych, warto podejść do tematu w sposób złożony, holistyczny, ale też stanowczy – samodyscyplina przyszłych mam będzie dla nich szansą na utrzymanie zdrowia jamy ustnej nawet w okresie ciąży.

Pamiętaj – nigdy nie szczotkuj zębów, tuż po zwróceniu treści pokarmowej. Poczekaj, aż pH twojej jamy ustnej wróci do normy. Zajmie to ok. 30-40 minut. Po tym czasie możesz sięgnąć po szczoteczkę. Wcześniej wystarczające będzie przepłukanie buzi letnią wodą.

Próchnica butelkowa określa próchnicę niemowląt i małych dzieci. Charakteryzuje się ona tym, że zmiany obejmują głównie wargowe powierzchnie górnych zębów siecznych. Bardzo często dotyka ona maluchy, które w nawyku mają zasypianie z butelką mleka, słodkiego napoju czy zamoczonego w cukrze smoczka. Mimo wielu alarmów ze strony lekarzy stomatologów, część rodziców w dalszym ciągu stosuje wymienione metody, w celu ułatwienia dziecku zasypiania. Należy zaznaczyć, że niosą one fatalne skutki dla zdrowia jamy ustnej naszych pociech i nie powinny być stosowane.

Próchnica bruzd

Próchnica w bruzdach zębowych jest obserwowana szczególnie często w przypadku stałych pierwszych trzonowców. Zęby te pojawiają się w jamie ustnej ok. 6 roku życia dziecka. Ze względu na charakterystyczną dla dzieci bogatą w cukry dietę oraz często nieumiejętne szczotkowanie, proces próchnicowy rozwija się w tych zębach zawrotnie szybko. Warto w tym czasie skupić się na profilaktyce, np. lakowaniu. Procedura ta polega na aplikacji w głębokich, wąskich bruzdach laku szczelinowego. Dzięki takiemu działaniu, unikamy osadzaniu się resztek pokarmowych w miejscach o szczególnej ku temu retencji.

Sprawdź: Leczenie stomatologiczne dzieci

Próchnica korzenia

Próchnica korzenia jest bardzo często obserwowana u osób starszych. Ich zęby bardzo często ulegają procesowi biernego wyrzynania. Oznacza to, że korzeń, który wcześniej przykryty był dziąsłem, staje się widoczny w jamie ustnej oraz narażony na wpływy je środowiska. W odróżnieniu od korony zęba, korzeń pokryty jest nie szkliwem, a cementem. Tkanka ta wykazuje znacznie słabszą mineralizację oraz mniejszą zawartość jonów fluoru, przez co znacznie łatwiej dochodzi w niej do rozwoju próchnicy.

Próchnica a zaburzenia odżywiania

Coraz częściej obserwuje się powiązanie próchnicy z zaburzeniami odżywiania, takimi jak anoreksja lub bulimia. Prowokowanie wymiotów powoduje dostanie się do jamy ustnej kwasów, obniżających panujące w niej pH. W efekcie tego dochodzi do znacznego osłabienia kondycji szkliwa zębów oraz wzrostu jego przepuszczalności. Dla zaburzeń tych charakterystyczne są lśniące i gładkie ubytki, zlokalizowane zwykle na podniebiennej powierzchni zębów siecznych górnych.

Profilaktyka próchnicy

Podstawą w profilaktyce próchnicy zębów jest zachowanie optymalnej codziennej higieny jamy ustnej. Poranne i wieczorne szczotkowanie zębów z zastosowaniem pasty z fluorem jest bez wątpienia minimum, niezbędnym do utrzymania zębów w odpowiedniej kondycji. Należy pamiętać też o stosowaniu płynów do płukania ust i regularnym oczyszczaniu przestrzeni międzyzębowych przy pomocy nici dentystycznej oraz irygatora. Warto także regularnie odwiedzać swojego lekarza dentystę – szybko wprowadzone leczenie próchnicy jest w stanie uchronić nas przed przejściem próchnicy w najgłębsze warstwy zęba, a co za tym idzie… uchronić nas przed często bardzo kosztownym leczeniem. Zapraszamy do naszego gabinetu – zespół naszych specjalistów zadba o Twoje zęby!