Jaką rolę w jamie ustnej pełni ślina? Jak ślina wpływa na zęby?

Ślina jest fizjologicznym płynem, który odgrywa niezwykle istotną rolę w poprawnym funkcjonowaniu jamy ustnej, zębów, a także całego organizmu! Pełni ona wiele istotnych funkcji, takich jak utrzymanie odpowiedniego środowiska jamy ustnej czy formowanie kęsów pokarmowych. Nieprawidłowości dotyczące składu śliny lub procesu jej wydzielania, niosą ze sobą wiele przykrych konsekwencji. Czym dokładnie jest ślina i jak powstaje? Jak zaburzenia dotyczące śliny mogą wpłynąć na nasze zdrowie?

Czym jest ślina?

Ślina jest fizjologicznym płynem, wytwarzanym przez gruczoły ślinowe. Za jej produkcję odpowiadają ślinianki podjęzykowe, podżuchwowe, przyuszne, a także małe gruczoły ślinowe. Jej podstawowym składnikiem jest woda- stanowi ona ok. 99% śliny. Do pozostałych elementów śliny należą związki organiczne i nieorganiczne.

Skład śliny

Podstawowym składnikiem śliny jest woda. Stanowi ona ok. 99% śliny. Łączy się ona z innymi składowymi, do których należy między innym płyn dziąsłowy, przesięk surowiczy, elementy złuszczonego, martwego nabłonka, a także jonami nieorganicznymi i substancjami organicznymi.

Do podstawowych nieorganicznych związków śliny należą jony sodu, potasu, wapnia, chloru a także jony węglanowe.

Do organicznych substancji śliny należą białka, czyli enzymy ślinowe, albuminy, glikoproteiny i immunoglobuliny. Jeden z ważniejszych enzymów ślinowych, lizozym, posiada zdolność destrukcji ściany komórkowej bakterii, dzięki czemu świetnie sprawdza się w ochronie jamy ustnej. Amylaza ślinowa stanowi główny enzym, biorący udział we wstępnym trawieniu węglowodanów. Najważniejszą glikoproteiną wchodzącą w skład śliny jest mucyna. Odpowiada ona za utrzymanie optymalnej gęstości, co ułatwia nie tylko formowanie kęsów pokarmowych, ale też wiązanie bakterii w większe kolonie, które są znacznie łatwiejsze do usunięcia.

Bardzo ważnym składnikiem śliny jest laktoferyna. Białko to ma działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze i przeciwzapalne. Posiada zdolność wiązania żelaza – ponieważ pierwiastek ten stanowi niezbędny element w metabolizmie bakterii, laktoferyna bardzo skutecznie hamuje ich namnażanie i dalszą infekcję.

Do innych składowych śliny należą:

• węglowodany,
• lipidy,
• hormony,
• mocznik,
• kwas moczowy,
• kreatynina.

Funkcje śliny

Do podstawowych funkcji śliny należy:

• działanie antybakteryjne (ślina jest pierwszą barierą, na którą natrafiają penetrujące przez jamę ustną bakterie),
• ochrona struktur jamy ustnej,
• początkowe trawienie węglowodanów,
• formowanie kęsów pokarmowych.

Ile śliny dziennie jest produkowane?

Dobowe wydzielanie śliny mieści się w granicach od 1 do 2 litrów. Zależne jest ono od poziomu nawodnienia, ogólnego stanu zdrowia, a także stymulacji gruczołów ślinowych. W zależności od pobudzenia, ślina produkowana jest w różnym tempie. Ślina spoczynkowa, powstająca np. podczas snu, produkowana jest w ilości od 0,3 do 0,5 ml na minutę. Ślina stymulowana tworzona jest ze znacznie większą intensywnością – po stymulacji powstaje ok. 1,5-2,3 ml śliny na minutę.

Na ilość produkowanej śliny wpływa także wiek. Niemowlaki wydzielają stosunkowo niewielką ilość śliny, która wzrasta z każdym kolejnym rokiem. Szczyt wydzielania śliny dotyczy zwykle dzieci między 10 a 12 rokiem życia. Po tym czasie wydzielanie jej ulega stopniowemu spadkowi.

Zmniejszone wydzielanie śliny

Zmniejszone wydzielanie śliny nazywane jest kserostomią. Schorzenie to możemy podzielić na kserostomię prawdziwą lub rzekomą.

Kserostomia prawdziwa dotyczy sytuacji, w których wydzielanie przez ślinianki jest znacząco zmniejszone lub całkowicie zahamowane.

Kserostomia rzekoma diagnozowana jest w sytuacjach, w których wydzielanie przez gruczoły ślinowe odbywa się w pełni prawidłowo, a mimo to chory odczuwa subiektywną suchość w jamie ustnej.

Zwiększone wydzielanie śliny

Zwiększone wydzielanie śliny nazywane jest inaczej ślinotokiem lub hipersaliwacją. Może być spowodowana nieprawidłowościami w obrębie gruczołów ślinowych, chorobami ogólnoustrojowymi, a także zatruciem pokarmowym.

Problem z suchością w ustach

Jeśli zauważysz problem z pracą ślinianek, najlepiej zgłoś się na wizytę do naszego gabinetu we Wrocławiu. Suchość w ustach może być kłopotliwa, ale również może przysporzyć wielu problemów nie tylko w jamie ustnej, ale nawet w całym organizmie. Podczas wizyty nasz specjalista przeprowadzi dokładną diagnostykę w celu znalezienia źródła problemu i wyznaczy odpowiednią metodę leczenia. Konsultację możesz umówić, dzwoniąc pod numer 501 466 399.