Wyrwanie zęba to doświadczeni budzące duży stres u większości osób. Współczesna stomatologia dysponuje szeregiem możliwości, które zapewniają pacjentom bezbolesne i komfortowe przeprowadzenie procedury usunięcia zęba. Jak wygląda zabieg ekstrakcji zęba? Jakie są jego najczęstsze przyczyny?

Przyczyny wyrwania zęba

Najczęstszą przyczyną ekstrakcji zębów jest nieleczony proces próchnicowy. Wieloletni rozwój choroby prowadzi nie tylko do destrukcji tkanek twardych zęba, ale też stanów zapalnych okolicy okołowierzchołkowej. W wielu przypadkach nie ma możliwości przeprowadzenia leczenia dającego optymalne rokowania. Jedynym słusznym rozwiązaniem jest wówczas usunięcie zęba. 

Bardzo częstą przyczyną zabiegu są także zatrzymane lub powodujące powikłania zęby mądrości. Ósemki pojawiają się w jamie ustnej najczęściej ok. 16-18 roku życia. Niestety, u wielu osób ich erupcja przebiega z szeregiem powikłań, takich jak m.in. przewlekłe stany zapalne dziąseł. Wiążą się one z uporczywymi dolegliwościami, skłaniającymi do jak najszybszego pozbycia się zębów. 

Ekstrakcji wymagają także zęby mądrości zatrzymane w kości. Mogą one inicjować rozwój lokalnych stanów zapalnych oraz powodować uszkodzenia sąsiednich zębów (np. rozwój próchnicy). 

Częstą przyczyną ekstrakcji jest też zaawansowana paradontoza. Choroba ta prowadzi między innymi do osłabienia, a nawet destrukcji, więzadeł utrzymujących zęby w zębodole. Efektem tego jest znaczne rozchwianie zębów. W zaawansowanych stadiach paradontozy pacjenci zmagają się z utrudnionym wykonywaniem podstawowych czynności, takich jak mowa lub przyjmowanie pokarmów. Jedyną alternatywą wówczas ekstrakcja. 

Do innych przyczyn ekstrakcji należą: 

• sanacja jamy ustnej,
• ekstrakcje ze względów ortodontycznych,
• brak wystarczającego miejsca w łuku.

Jak przebiega wyrywanie zęba?

Zabieg ekstrakcji rozpoczyna się od podania znieczulenia. Znosi ono odczuwanie dolegliwości bólowych, zapewniając tym samym pełen komfort podczas zabiegu. Gdy znieczulenie zacznie działać, lekarz rozpoczyna usuwanie zęba. Przy pomocy specjalnej dźwigni rozrywa on więzadła, odpowiedzialne za utrzymanie zęba. Następnie z użyciem kleszczy wykonuje zdecydowane ruchy, umożliwiające wyciągnięcie zęba. 

Jeśli wokół zęba obecna była zapalna ziarnina, pusty zębodół wymaga bardzo dokładnego oczyszczenia specjalistycznym narzędziem. 

Ostatnim etapem zabiegu jest szycie i zaopatrzenie rany, które umożliwi zatamowanie krwawienia i wytworzenie niezbędnego do prawidłowego gojenia skrzepu. 

Powikłania po zabiegu wyrwania zęba 

Zabieg ekstrakcji jest procedurą chirurgiczną. Jej przeprowadzenie wiąże się z ryzykiem powstania powikłań. Najczęstsze powikłania po zabiegu wyrwania zęba:

• ból i obrzęk, 
• lokalny stan zapalny,
• suchy zębodół, 
• szczękościsk. 

Ból i obrzęk to stosunkowo częste powikłania. Nie wymagają one specjalistycznej interwencji. W niwelowaniu tych dolegliwości bardzo pomocne są leki przeciwbólowe (np. ibuprofen lub paracetamol) oraz zimne okłady. 

Lokalny stan zapalny może towarzyszyć przez pierwsze kilka dni po przeprowadzonym zabiegu. Wynika on z naruszenia ciągłości tkanek. Przy znacznym dyskomforcie poleca się płukanie jamy ustnej preparatami o działaniu ściągającym (szałwia, rumianek) oraz zastosowanie leków na bazie ibuprofenu. 

Suchy zębodół to bardzo bolesne powikłanie. Dotyka od 2 do 4% pacjentów. Spowodowane jest brakiem wytworzenia się skrzepu w zębodole. Pacjenci zmagają się z pulsującym bólem, który pojawia się najczęściej między 2 a 4 dobą zabiegu. Podejrzenie suchego zębodołu wymaga konsultacji z lekarzem przeprowadzającym zabieg. 

Szczękościsk pojawia się najczęściej po usunięciu zębów trzonowych. W większości przypadków wynika on z przykurczu mięśniowego, będącego naturalną reakcją organizmu na utratę zęba. W leczeniu poleca się ćwiczenia fizyczne oraz naświetlanie specjalistyczną lampą sollux.

Zalecenia po zabiegu wyrwania zęba 

Po zabiegu ekstrakcji należy bezwzględnie przestrzegać wszystkich informacji, przekazanych przez lekarza dentystę. Do podstawowych zaleceń po zabiegu wyrwania zęba należą: 

• zakaz spożywania gorących napojów i pokarmów w pierwszej dobie zabiegu;
• zakaz spożywania napojów alkoholowych (co najmniej 3 dni od przeprowadzonego zabiegu);
• zakaz spożywania wyrobów tytoniowych (co najmniej 3 dni od przeprowadzonego zabiegu);
• zakaz intensywnego płukania jamy ustnej (co najmniej 3 dni od przeprowadzonego zabiegu);
• unikanie intensywnego wysiłku fizycznego (co najmniej 3 dni od przeprowadzonego zabiegu);
• unikanie intensywnego płukania jamy ustnej;
• utrzymanie optymalnej higieny jamy ustnej (należy pamiętać o wzmożonej wrażliwości okolicy, w której prowadzona była ekstrakcja).

Źródła:

1. Rajguru, J., Shenoi, R., Parate, S., Ingole, P., Khandaitkar, S. and Karmarkar, J. (2021). Compliance of postoperative instructions following the surgical extraction of impacted lower third molars. Indian Journal of Dental Research, 32(1), p.87. doi:https://doi.org/10.4103/ijdr.ijdr_323_20, 
2. ‌Reasons for Tooth Removal in Adults: A Systematic Review. (2021). International Dental Journal. [online] doi:https://doi.org/10.1016/j.identj.2021.01.011, 
3. ‌Passarelli, P.C., Pagnoni, S., Piccirillo, G.B., Desantis, V., Benegiamo, M., Liguori, A., Papa, R., Papi, P., Pompa, G. and D’Addona, A. (2020). Reasons for Tooth Extractions and Related Risk Factors in Adult Patients: A Cohort Study. International Journal of Environmental Research and Public Health, [online] 17(7), p.2575. doi:https://doi.org/10.3390/ijerph17072575.