Zapalenie okostnej – objawy i przyczyny

Okostna jest łącznotkankową błoną, która pokrywa powierzchnię naszych kości. Zdarza się, że na skutek infekcji lub urazu dochodzi do rozwinięcia się w jej obrębie stanu zapalnego. Szczególna sytuacja dotyczy jamy ustnej, w której do zapalenia okostnej może dochodzić na skutek szerzenia się infekcji pochodzącej od… zęba.

Czym jest okostna?

Okostna jest bardzo silnie unaczynioną i unerwioną włóknistą błoną, która otacza kości. Pełni ona bardzo istotną rolę dla prawidłowego funkcjonowania ludzkiego szkieletu. Do jej 3 najważniejszych funkcji można przypisać:

• ochronę kości przed urazami mechanicznymi,
• odbudowę i regenerację kości,
• odżywianie kości.

Czym jest zapalenie okostnej?

Zapalenie okostnej jest efektem szerzenia się stanu zapalnego w głąb wyrostka zębodołowego. Brak odpowiedniej reakcji na procesy zapalne toczące się w obrębie zębów prowadzi do ich rozprzestrzeniania się na okoliczne tkanki. Wyróżnia się dwa postacie zapalenia okostnej – ostre i przewlekłe.

Ostre zapalenie okostnej

Zapalenie okostnej o ostrym charakterze jest w większości przypadków efektem urazu, podczas którego dochodzi do utraty jej ciągłości. Ułatwia to patogenom drogę do szerzenia się oraz indukowania stanu zapalnego. Dolegliwość ta może także wystąpić na skutek szerzenia się zapalenia z okolicznych tkanek czy struktur, jak np. zęby.

Przewlekłe zapalenie okostnej

Przewlekłe zapalenie okostnej jest efektem działania szkodliwych czynników fizycznych, chemicznych lub mechanicznych. Ich przykładem jest promieniowanie jonizujące lub zatrucie fosforem. Zdarza się, że przewlekły charakter tej choroby jest w rzeczywistości objawem zupełnie innego schorzenia, np. osteoartropatii przerostowej.

Zapalenie okostnej – przyczyny

Do najczęstszych przyczyn zapalenia okostnej zęba należy:

• nieleczony proces próchnicowy,
• nieleczona zgorzel zęba,
• leczenie endodontyczne (kanałowe) o nieprawidłowym przebiegu,
• stan zapalny tkanek okołowierzchołkowych zęba,
• zaawansowane procesy zapalne przyzębia,
• niepoprawnie przeprowadzone ekstrakcje (pozostawione resztki zębów lub korzeni),
• niepoprawne wyrzynanie zębów mądrości,
• niepoprawne podanie znieczulenia miejscowego,
• szerzenie się procesu zapalnego z okolicznych tkanek.

Zapalenie okostnej – objawy

Najczęstszym objawem zapalenia okostnej zęba jest silny, pulsujący ból. W wielu przypadkach utrudnia on codzienne funkcjonowanie – pacjenci nie mogą jeść, pić, w wielu przypadkach mają utrudnioną mowę. Ból może promieniować do okolicznych tkanek głowy i szyi, a także do oka czy ucha. Wokół zęba objętego stanem zapalnym może być widoczne zaczerwienienie, a sama okolica może być szczególnie tkliwa i obolała. Dziąsła są zwykle opuchnięte i skłonne do wzmożonego krwawienia. Ząb może wykazywać większą ruchomość, spowodowaną utratą stabilności jego aparatu zawieszeniowego. Dodatkowo bardzo często zauważa się widoczną na twarzy opuchliznę, która lokuje się zwykle w okolicy policzka, kąta żuchwy, a czasem nawet szyi. W bardzo skrajnych przypadkach pacjentom może towarzyszyć szczękościsk, który skłania do pilnej wizyty w gabinecie stomatologicznym. Należy pamiętać, że stanom zapalnym okostnej zęba towarzyszą także typowe dla zapalenia objawy ogólnoustrojowe, takie jak gorączka, apatia, bóle głowy, brak apetytu, osłabienie i ogólne rozbicie.

Jak leczyć zapalenie okostnej?

Podstawą w leczeniu zapalenia okostnej jest wizyta w gabinecie stomatologicznym. Lekarz powinien przeprowadzić dokładne badanie, mające na celu znalezienia będącego źródłem problemu zęba. Leczenie opiera się głównie na dwóch procedurach – leczeniu kanałowym lub ekstrakcji zęba przez chirurga stomatologicznego – w naszym gabinecie obie te formy leczenia są dostępne, a na wizytę można się umawiać telefonicznie 501 466 399 lub online poprzez portal Znany Lekarz. W zależności od czynników indywidualnych, przed przeprowadzeniem leczenia lekarz może zalecić antybiotykoterapię. Antybiotykiem, który od wielu lat stosowany jest w leczeniu zapalenia okostnej, jest klindamycyna.

Jak radzić sobie w sytuacji, kiedy od wizyty w gabinecie dzieli nas kilka dni, a ból z godziny na godzinę staje się nie do zniesienia? W opanowaniu dolegliwości bólowych najlepiej zastosować klasyczne leki o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym, takie jak paracetamol lub ibuprofen. W opanowaniu obrzęków i zaczerwienienia objętej stanem zapalnym okolicy świetnie sprawdzają się zimne okłady. W celu zmniejszenia obecnego w jamie dyskomfortu poleca się płukanki z ziół o łagodzącym charakterze, takich jak szałwia czy rumianek.