Zgryz krzyżowy – objawy, rodzaje, leczenie

Zgryz krzyżowy jest zaburzeniem ortodontycznym dotykającym blisko 41% pacjentów. Objawia się zachodzeniem zębów dolnych na górne. Poza znacznym defektem estetycznym, powodują także zaburzenia czynnościowe oraz przyczyniają się do rozwoju poważnych zaburzeń logopedycznych. Jak objawiają się zgryzy krzyżowe i jak wygląda ich leczenie?

Czym jest zgryz krzyżowy? Objawy zgryzu krzyżowego

Zgryz krzyżowy jest poprzeczną wadą ortodontyczną, w przebiegu której obserwuje się niepoprawne ustawienie zębów. W fizjologicznych warunkach zęby górne zachodzą na zęby dolne. Przy wadach poprzecznych mamy do czynienia z sytuacją odwrotną – zachodzeniem zębów dolnych na górne. Zęby szczęki są zwykle przesunięte w kierunku podniebiennym, natomiast zęby żuchwy wychylone do przednioska jamy ustnej. 

W przypadku zaawansowanego zgryzu krzyżowego można zaobserwować charakterystyczne zmiany w rysach twarzy. Pacjenci często borykają się z asymetrią warg – dolna warga jest znacząco zapadnięta. Niekiedy obserwuje się także zaburzoną proporcję w obrębie bródki. 

Poza zmianami w wyglądzie i proporcjach twarzy, zgryzy krzyżowe mogą powodować także zaburzenia funkcjonalne. Zazwyczaj dotyczą one niepoprawnego toru odwodzenia żuchwy, czyli jej zbaczaniu podczas otwierania ust. Dodatkowe zaburzenia w prawidłowym utrzymaniu równowagi mięśniowej są częstą przyczyną wad wymowy, które w większości przypadków wymagają specjalistycznej interwencji. 

Zgryz krzyżowy – jakie są jego rodzaje?

Wyróżnia się 3 podstawowe rodzaje zgryzu krzyżowego:

• częściowy przedni – zęby przednie dolne zachodzą na zęby przednie górne; 
• boczny – zęby boczne dolne zachodzą na zęby boczne górne; 
• całkowity – połowa dolnego łuku zębowego zachodzi na łuk zębowy górny. 

Dodatkowo rozróżnia się zgryz krzyżowy jedno– lub obustronny. Przy zgryzie jednostronnym, odwrotny nagryz obserwuje się tylko z jednej strony. Z drugiej strony zęby zachodzą na siebie prawidłowo. W przypadku zgryzu całkowitego wada dostrzegalna jest z obu stron. 

Zgryz krzyżowy – przyczyny 

Zgryzy krzyżowe mogą wynikać z przyczyn wrodzonych lub nabytych. 

Wrodzone przyczyny określają wszelkie defekty, do rozwoju których doszło podczas życia płodowego. Dotyczą one zmian chromosomalnych, jak także niepoprawnego rozwoju ciąży. 

Przyczyny nabyte to szkodliwe nawyki, takie jak przedłużone ssanie smoczka, ssanie kciuka czy oddychanie przez usta.

W większości przypadków zgryzy krzyżowe wynikają z zaburzonej proporcji szczęki i żuchwy. W wielu przypadkach przyczyn wady dopatruje się również w braku równowagi mięśniowej lub zbyt wczesnym/zbyt późnym wyrzynaniem się zębów. 

Jak leczyć zgryz krzyżowy?

Leczenie zgryzu krzyżowego należy rozpocząć jak najszybciej. W przypadku dzieci, u których podejrzewa się ryzyko rozwoju wady, wizyta ortodontyczna powinna odbyć się najpóźniej po osiągnięciu pełnego uzębienia mlecznego. Zastosowanie leczenia w okresie tak aktywnego wzrostu daje szansę na skuteczne i szybkie zwiększenie wymiarów szczęki, przy wyłącznym wykorzystaniu aparatów ruchomych. Wada zębowa może być zniesiona już w ciągu kilku miesięcy. 

Starsze dzieci wymagają najczęściej skorzystania ze stałych odpowiedników, dzięki którym możliwe jest skuteczne rozszerzenie szczęki.

Zbyt późne wykrycie wady oraz wprowadzonego leczenia, może skutkować rozwojem poważnych wad wymowy. W wielu przypadkach wymagają one interwencji logopedy. 

U dorosłych pacjentów leczenie zgryzu krzyżowego jest bardzo skomplikowane. Zakończony okres wzrostu działa na niekorzyść skuteczności terapii. Wady o małym nasileniu mogą być leczone z zastosowaniem stałych aparatów ortodontycznych lub nowoczesnych nakładek prostujących. W przypadku bardziej zaawansowanych przypadków konieczna może okazać się profesjonalna operacja ortognatyczna. 

Leczenie ortodontyczne zgryzu krzyżowego w Esti-Dent Wrocław

W gabinecie stomatologicznym Esti-Dent we Wrocławiu, rozumiemy wyzwania i dyskomfort związane z wadami zgryzu, takimi jak zgryz krzyżowy. Nasze podejście do leczenia ortodontycznego opiera się na indywidualnej analizie każdego przypadku, aby zapewnić skuteczne i komfortowe rozwiązania. Korzystamy z nowoczesnych technik i sprzętu, dbając o to, aby nasze metody były zarówno efektywne, jak i delikatne dla pacjenta. Podczas całego procesu leczenia, nasz lekarz ortodonta służy wsparciem i profesjonalną opieką, regularnie monitorując postępy i dostosowując plan leczenia do zmieniających się potrzeb pacjenta. Zapraszamy do kontaktu i konsultacji, aby dowiedzieć się więcej o dostępnych opcjach leczenia zgryzu krzyżowego i zacząć swoją podróż ku idealnemu uśmiechowi.